Od kiedy przysługuje prawo do zasiłku chorobowego?

Z dniem 3 listopada 2014 r. zostałam zatrudniona na umowę o pracę na 1/2 etatu, z odpowiednim dla tego wymiaru czasu pracy minimalnym wynagrodzeniem. Jednocześnie prowadzę własną działalność pozarolniczą, z tytułu której od 1 stycznia 2015 r. przystąpiłam do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Choruję nieprzerwanie od 9 stycznia 2015 r. Otrzymuję już świadczenie chorobowe z zakładu pracy. Od kiedy nabędę prawo do zasiłku chorobowego z tytułu prowadzonej działalności? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 892103)

Zasiłek chorobowy przysługuje osobom podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu. Jeśli dana osoba objęta jest tym ubezpieczeniem z kilku tytułów, nabywa prawo do zasiłku chorobowego z każdego z tych tytułów, choć nie w każdym przypadku równocześnie. Dla zasiłku chorobowego przewidziano bowiem tzw. okres wyczekiwania, zróżnicowany w zależności od trybu objęcia ubezpieczeniem chorobowym. Otóż osoby podlegające temu ubezpieczeniu obowiązkowo (np. pracownicy) nabywają prawo do zasiłku chorobowego (odpowiednio wynagrodzenia chorobowego) po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Natomiast dla osób objętych tym ubezpieczeniem dobrowolnie (np. prowadzących własną działalność pozarolniczą) wymagany okres ubezpieczenia wynosi aż 90 dni.

Kwestię tę reguluje art. 4 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159), który jednocześnie w ust. 2 precyzuje, jak ustala się ten wymagany nieprzerwany okres ubezpieczenia chorobowego. W świetle przytoczonego przepisu uwzględnieniu podlegają także poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana np. urlopem wychowawczym albo urlopem bezpłatnym.

Jeśli jedna osoba podlega ubezpieczeniu chorobowemu z dwóch tytułów, przy czym z jednego obowiązkowo, a z drugiego dobrowolnie, może okazać się, że korzystając już ze świadczenia chorobowego z jednego tytułu, na drugie musi nieco poczekać.

Warto wspomnieć, iż w razie ubezpieczenia z dwóch lub więcej tytułów, lekarz, na wniosek ubezpieczonego, powinien wystawić odpowiednią liczbę zaświadczeń lekarskich, odrębnie dla każdego płatnika składek. Stanowi o tym § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich… (Dz. U. z 2013 r. poz. 229).

Z treści pytania wynika, że uczestniczka forum zachorowała po upływie 30 dni zatrudnienia na umowę o pracę (a tym samym podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu). Z tego tytułu przysługuje jej więc świadczenie chorobowe (odpowiednio wynagrodzenie chorobowe i/lub zasiłek chorobowy) od pierwszego dnia niezdolności do pracy.

Ponieważ zachorowanie zainteresowanej miało miejsce kiedy była również objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym jako osoba prowadząca działalność pozarolniczą, także z tego tytułu uzyska prawo do zasiłku chorobowego, tyle że dopiero po upływie 90-dniowego okresu wyczekiwania. Co prawda do okresu tego zostanie doliczone nieprzerwane obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę, poprzedzające objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym (59 dni), jednak okres ten i tak nie będzie wystarczający, aby nabyć prawo do zasiłku chorobowego z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej od pierwszego dnia niezdolności do pracy (59 + 8 = 67). W przypadku uczestniczki forum przysługuje ono od 1 lutego 2015 r., chyba że, choć nie wynika to z pytania, ubezpieczona posiada również wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego, który w świetle art. 4 ust. 2 można by doliczyć do okresu wyczekiwania.

Przykładowe uprawnienia do świadczeń chorobowych z dwóch tytułów