Ustalenie wysokości zasiłku chorobowego dla osób wykonujących umowy cywilnoprawne

1) Czy przy obliczaniu zasiłku chorobowego przysługującego zleceniobiorcy, podlegającemu ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu, należy uzupełnić przychód za miesiąc, w którym nie wykonywał on umowy z powodu absencji chorobowej, za którą otrzymał zasiłek? Nadmieniamy, że przerwa w niezdolności do pracy trwała dłużej niż 3 miesiące kalendarzowe.

Nie. W myśl art. 50 ustawy zasiłkowej, jeżeli w miesiącach poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy z powodu choroby przychód zleceniobiorcy uległ zmniejszeniu wskutek niewykonywania pracy w okresie pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego albo odbywania ćwiczeń wojskowych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:

wyłącza się przychód za miesiące, w których wykonywał on pracę przez mniej niż połowę miesiąca,
przyjmuje się faktycznie uzyskany przychód za miesiące, w których praca była wykonywana przez co najmniej połowę miesiąca.

Przykład

Umowa zlecenia została zawarta na okres od 1 lutego 2013 r. do 30 kwietnia 2014 r. (w umowie określono przychód w wysokości 2.000 zł). Z tego tytułu zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. W okresie od 3 do 10 stycznia 2014 r. był niezdolny do pracy z powodu choroby. Podstawę wymiaru zasiłku stanowił przeciętny miesięczny przychód za okres od lutego do grudnia 2013 r. W tym czasie umowa nie była wykonywana przez 10 dni kwietnia 2013 r. (z powodu choroby nieuprawniającej do zasiłku chorobowego), w związku z czym przychód za ten miesiąc uległ obniżeniu i wyniósł 1.340 zł. Pomimo tego został uwzględniony w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie faktycznie uzyskanej.

Podstawa wymiaru zasiłku wyniosła 1.674,03 zł, zgodnie z wyliczeniem:

(2.000 zł - 274,20 zł) x 10 m-cy = 17.258 zł,

(1.340 zł - 183,71 zł) x 1 m-c = 1.156,29 zł,

(17.258 zł + 1.156,29 zł) : 11 m-cy = 1.674,03 zł.

Przychód zleceniobiorcy, przyjęty do obliczenia zasiłku chorobowego, podlega uzupełnieniu, gdy:

niezdolność do pracy powstała przed upływem miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego oraz
ustanie ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu nastąpiło w okresie nieprzekraczającym 30 dni od powstania obecnego ubezpieczenia chorobowego.

Oczywiście powyższe dotyczy zleceniobiorcy, który posiada wymagany okres wyczekiwania, czyli łącznie 90 dni ubezpieczenia chorobowego. W takim przypadku do obliczenia zasiłku chorobowego przyjmuje się przychód zleceniobiorcy za pierwszy miesiąc ubezpieczenia, po uzupełnieniu do pełnej miesięcznej kwoty, od której zostałaby opłacona składka na ubezpieczenie chorobowe, gdyby osoba ta podlegała ubezpieczeniu chorobowemu przez pełny miesiąc kalendarzowy (art. 49 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

2) Zleceniobiorca zgłosił wniosek o wyłączenie go z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z końcem listopada 2013 r. Od połowy grudnia 2013 r. ponownie przystąpił do tego ubezpieczenia. Jeszcze w grudniu 2013 r. stał się niezdolny do pracy z powodu choroby. Czy dla celów obliczenia zasiłku chorobowego należy uzupełnić przychód za grudzień 2013 r.?

Nie. W sytuacji przedstawionej w pytaniu przerwa w ubezpieczeniu chorobowym co prawda nie przekroczyła 30 dni, ale w czasie jej trwania nadal istniał tytuł do ubezpieczenia chorobowego. Nie można więc potraktować tego jako ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, którego występowanie powoduje uzupełnienie przychodu przed przyjęciem go do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku. Wysokość zasiłku chorobowego należy obliczyć na zasadach określonych w art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z powołanym przepisem podstawę wymiaru zasiłku stanowi:

kwota przychodu określona w umowie przypadająca na grudzień 2013 r., jeśli odpłatność za wykonywanie umowy zlecenia określono kwotowo,
kwota przeciętnego miesięcznego przychodu innych ubezpieczonych, z którymi płatnik składek zawarł takie same lub podobne umowy za grudzień 2013 r. (tj. miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku) jeśli odpłatność za wykonywanie umowy określono w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie,

pomniejszone o kwotę odpowiadającą 13,71%.

Ubezpieczenie chorobowe z innego tytułu, którego występowanie powoduje możliwość uzupełnienia przychodu przyjętego do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku, oznacza m.in. ubezpieczenie chorobowe przypadające przed przerwą trwającą nie dłużej niż 30 dni, jeżeli po przerwie ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczeń z tym samym kodem tytułu ubezpieczenia przez tego samego płatnika składek. Może to więc być sytuacja, w której zakończyło się wykonywanie umowy zlecenia (a tym samym ustał tytuł tego ubezpieczenia) i po przerwie nieprzekraczającej 30 dni zawarto nową umowę zlecenia.