Zamieszczenie postanowienia o potrąceniach dobrowolnych w regulaminie wynagradzania

W regulaminie wynagradzania znajduje się postanowienie, zgodnie z którym: "Pracodawca ma prawo do potrącenia z wynagrodzenia pracownika lub należności z tytułu odbytej podróży służbowej, bez jego dodatkowej zgody, kwoty rachunków za korzystanie ze służbowego telefonu komórkowego w wysokości przekraczającej ustalony limit kosztów zawarty w indywidualnej umowie pomiędzy stronami.". Czy taki zapis jest prawidłowy?

Wskazane w pytaniu postanowienie regulaminu wynagradzania jest niezgodne z art. 9 ust. 2 w związku z art. 91 K.p.

Obowiązkiem pracodawcy jest wypłacanie pracownikowi wynagrodzenia za pracę w pełnej wysokości, uzgodnionej w umowie o pracę lub w innym akcie kreującym stosunek pracy. Pracodawca może dokonywać z niego potrąceń, ale tylko należności określonych w Kodeksie pracy, w granicach ściśle określonych w tym akcie prawnym oraz według przewidzianych w nim reguł.

Należności, jakie mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika bez jego zgody wymienia enumeratywnie art. 87 § 1 K.p. Są to:

sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
kary pieniężne przewidziane w art. 108 K.p.

Ponadto z wynagrodzenia za pracę odlicza się w pełnej wysokości kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności, jeżeli z uwagi na absencję w pracy pracownik nie zachował do nich prawa (art. 87 § 7 K.p.). Przy zachowaniu zasad określonych w art. 87 K.p. potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych pracodawca dokonuje również bez postępowania egzekucyjnego. Obowiązujące w tym przypadku reguły określa art. 88 K.p.

Wśród wymienionych należności nie ma opłat za korzystanie przez pracownika z telefonu służbowego. W związku z tym przy ich potrącaniu stosowane powinny być zasady dotyczące tzw. potrąceń dobrowolnych, określone w art. 91 K.p.

Ważne: Należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 K.p. mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

Niezachowanie formy pisemnej powoduje, że wyrażenie przez pracownika zgody jest nieważne (art. 58 § 1 K.c. w związku z art. 91 i 300 K.p.). Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 1 października 1998 r. (sygn. akt I PKN 366/98, OSNP 1999/21/684). Natomiast w uzasadnieniu wyroku z 5 maja 2004 r. (sygn. akt I PK 529/03, Pr.Pracy 2004/10/35) Sąd ten wskazał, że: "(...) Zgoda pracownika, o jakiej mowa w art. 91 K.p., nie może być »blankietowa«, czyli dokonana bez odniesienia się do konkretnej, znanej już należności oraz do skonkretyzowanej kwoty. (...)".

W świetle powyższego, zapis w regulaminie wynagradzania, nawet z podpisem pracownika, że zapoznał się z jego treścią, nie może stanowić podstawy do dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracownika.

Zwracamy uwagę! Dokonywanie przez pracodawcę potrąceń z wynagrodzenia innych należności niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 K.p. bez pisemnej zgody pracownika stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł (art. 282 § 1 pkt 1 K.p.).