Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 3 (453) z dnia 1.02.2018

Czy premia zwiększy podstawę wymiaru świadczeń chorobowych?

Pracownicy otrzymują premie uznaniowe. Według zapisu regulaminu wynagradzania: "Premię przyznaje się za czas efektywnie przepracowany. W przypadku, gdyby pracownik nie przepracował pełnego miesiąca, premia nie przysługuje.". Czy należy wliczać je do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych w kwocie faktycznie wypłaconej, czy po uzupełnieniu?

Do podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby i zasiłków z ubezpieczenia społecznego, dalej świadczeń chorobowych, należy wliczać premię w kwocie faktycznie wypłaconej za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (odpowiednio za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia).

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej, w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych nie należy uwzględniać tych składników, które na mocy przepisów wewnątrzzakładowych są wypłacane za okresy absencji chorobowej. Wyłączeniu podlegają także te, w stosunku do których ww. przepisy nie zawierają jednoznacznych regulacji w tym zakresie, ale pracodawca udokumentuje, że są wypłacane za okres pobierania ww. świadczeń (por. ust. 295 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

W sytuacji, gdy pracodawca utworzył regulamin wynagradzania i wprowadził do niego odpowiednie zapisy dotyczące wypłaty (przyznawania, wysokości, sposobu ustalania) poszczególnych składników płacowych, to rozstrzyganie, czy dany składnik podlega wliczeniu do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych następuje w oparciu o te postanowienia. Natomiast o tym, czy dany składnik podlega uzupełnieniu przed wliczeniem go do podstawy wymiaru świadczeń decyduje sposób jego pomniejszania za okresy ich pobierania.

Uzupełnienie następuje, gdy premia za dany miesiąc została proporcjonalnie obniżona do dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy.

W okolicznościach wskazanych w pytaniu, zapisy regulaminu wynagradzania dotyczące wypłaty premii wzajemnie się wykluczają. Z pierwszego zdania wynika, że premia jest przyznawana za czas efektywnie przepracowany, co oznacza, że nie jest wypłacana za okresy absencji chorobowej, a tym samym podlega wliczeniu do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych. Postanowienie to pozwalałoby na proporcjonalne zmniejszanie jej za okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Jednakże zdanie drugie wskazuje, że warunkiem otrzymania premii za dany miesiąc jest przepracowanie całego miesiąca. Zgodnie z jego literalnym brzmieniem, każdy dzień usprawiedliwionej nieobecności w pracy powoduje zmniejszenie premii do 0 zł. To oznacza, że premia nie jest wypłacana za czas efektywnie przepracowany, a jej zmniejszenie jest nieproporcjonalne do dni absencji.

Pomimo tego nie ma wątpliwości, że premia przedstawiona w pytaniu podlega wliczeniu do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych. Należy ją przyjąć w kwocie faktycznie uzyskanej przez pracownika (bez uzupełnienia). Gdyby pracodawca usunął z regulaminu premiowania drugie z cytowanych w pytaniu zdań, to premia mogłaby być proporcjonalnie zmniejszana za okresy absencji, a tym samym przed wliczeniem do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych podlegałaby uzupełnieniu.

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości 2.100 zł oraz premię miesięczną stanowiącą 20% wynagrodzenia uzyskanego za czas efektywnie przepracowany. Premia jest zmniejszana proporcjonalnie do dni absencji w pracy.

W marcu 2017 r., za który wynagrodzenie podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego przysługującego za 5 dni lutego 2018 r., pracownik przez 9 dni chorował (od 6 do 14 marca). Za ten miesiąc otrzymał wynagrodzenie za pracę w kwocie 1.470 zł oraz premię w wysokości 294 zł (1.470 zł x 20%).

Do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego wynagrodzenie za marzec 2017 r. zostanie przyjęte w wysokości 2.174,51 zł, tj.: 2.100 zł + (2.100 zł x 20%) = 2.520 zł; 2.520 zł - 345,49 zł = 2.174,51 zł.

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że premia przysługuje pod warunkiem przepracowania pełnego miesiąca. Dzień absencji powoduje zmniejszenie premii do 0 zł. Za marzec 2017 r., za który wynagrodzenie podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego, pracownik otrzymał wynagrodzenie za pracę w kwocie 1.470 zł (premia wyniosła 0 zł z uwagi na 9 dni choroby). Wynagrodzenie za ten miesiąc zostanie przyjęte do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego w wysokości 1.812,09 zł (2.100 zł - 287,91 zł).