Prawo do emerytury po zmianach

Zmiany w ustawie emerytalnej

Z dniem 1 stycznia 2013 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach... (Dz. U. poz. 637). Przepisami tego aktu prawnego zmienione zostaną przepisy m.in. ustawy emerytalnej. Jak już pisaliśmy w UiPP nr 11/2012, str. 65-67 ww. ustawą stopniowo podwyższono i zrównano wiek emerytalny kobiet i mężczyzn, który podajemy w tabelach zamieszczonych poniżej.

Wiek emerytalny kobiet urodzonych w okresie:

data urodzenia		wiek emerytalny co najmniej
rok	miesiąc (od-do)	wiek emerytalny co najmniej
1952	do 31 grudnia	60 lat
1953	od 1 stycznia do 31 marca	60 lat i 1 miesiąc
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	60 lat i 2 miesiące
	od 1 lipca do 30 września	60 lat i 3 miesiące
	od 1 października do 31 grudnia	60 lat i 4 miesiące
1954	od 1 stycznia do 31 marca	60 lat i 5 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	60 lat i 6 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	60 lat i 7 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	60 lat i 8 miesięcy
1955	od 1 stycznia do 31 marca	60 lat i 9 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	60 lat i 10 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	60 lat i 11 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	61 lat
1956	od 1 stycznia do 31 marca	61 lat i 1 miesiąc
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	61 lat i 2 miesiące
	od 1 lipca do 30 września	61 lat i 3 miesiące
	od 1 października do 31 grudnia	61 lat i 4 miesiące
1957	od 1 stycznia do 31 marca	61 lat i 5 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	61 lat i 6 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	61 lat i 7 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	61 lat i 8 miesięcy
1958	od 1 stycznia do 31 marca	61 lat i 9 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	61 lat i 10 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	61 lat i 11 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	62 lata
1959	od 1 stycznia do 31 marca	62 lata i 1 miesiąc
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	62 lata i 2 miesiące
	od 1 lipca do 30 września	62 lata i 3 miesiące
	od 1 października do 31 grudnia	62 lata i 4 miesiące
1960	od 1 stycznia do 31 marca	62 lata i 5 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	62 lata i 6 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	62 lata i 7 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	62 lata i 8 miesięcy
1961	od 1 stycznia do 31 marca	62 lata i 9 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	62 lata i 10 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	62 lata i 11 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	63 lata
1962	od 1 stycznia do 31 marca	63 lata i 1 miesiąc
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	63 lata i 2 miesiące
	od 1 lipca do 30 września	63 lata i 3 miesiące
	od 1 października do 31 grudnia	63 lata i 4 miesiące
1963	od 1 stycznia do 31 marca	63 lata i 5 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	63 lata i 6 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	63 lata i 7 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	63 lata i 8 miesięcy
1964	od 1 stycznia do 31 marca	63 lata i 9 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	63 lata i 10 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	63 lata i 11 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	64 lata
1965	od 1 stycznia do 31 marca	64 lata i 1 miesiąc
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	64 lata i 2 miesiące
	od 1 lipca do 30 września	64 lata i 3 miesiące
	od 1 października do 31 grudnia	64 lata i 4 miesiące
1966	od 1 stycznia do 31 marca	64 lata i 5 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	64 lata i 6 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	64 lata i 7 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	64 lata i 8 miesięcy
1967	od 1 stycznia do 31 marca	64 lata i 9 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	64 lata i 10 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	64 lata i 11 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	65 lat
1968	od 1 stycznia do 31 marca	65 lat i 1 miesiąc
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	65 lat i 2 miesiące
	od 1 lipca do 30 września	65 lat i 3 miesiące
	od 1 października do 31 grudnia	65 lat i 4 miesiące
1969	od 1 stycznia do 31 marca	65 lat i 5 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	65 lat i 6 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	65 lat i 7 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	65 lat i 8 miesięcy
1970	od 1 stycznia do 31 marca	65 lat i 9 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	65 lat i 10 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	65 lat i 11 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	66 lat
1971	od 1 stycznia do 31 marca	66 lat i 1 miesiąc
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	66 lat i 2 miesiące
	od 1 lipca do 30 września	66 lat i 3 miesiące
	od 1 października do 31 grudnia	66 lat i 4 miesiące
1972	od 1 stycznia do 31 marca	66 lat i 5 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	66 lat i 6 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	66 lat i 7 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	66 lat i 8 miesięcy
1973	od 1 stycznia do 31 marca	66 lat i 9 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	66 lat i 10 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	66 lat i 11 miesięcy
	po 30 września	67 lat

Wiek emerytalny mężczyzn urodzonych w okresie:

data urodzenia		wiek emerytalny co najmniej
rok	miesiąc (od-do)	wiek emerytalny co najmniej
1947	do 31 grudnia	65 lat
1948	od 1 stycznia do 31 marca	65 lat i 1 miesiąc
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	65 lat i 2 miesiące
	od 1 lipca do 30 września	65 lat i 3 miesiące
	od 1 października do 31 grudnia	65 lat i 4 miesiące
1949	od 1 stycznia do 31 marca	65 lat i 5 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	65 lat i 6 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	65 lat i 7 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	65 lat i 8 miesięcy
1950	od 1 stycznia do 31 marca	65 lat i 9 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	65 lat i 10 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	65 lat i 11 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	66 lat
1951	od 1 stycznia do 31 marca	66 lat i 1 miesiąc
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	66 lat i 2 miesiące
	od 1 lipca do 30 września	66 lat i 3 miesiące
	od 1 października do 31 grudnia	66 lat i 4 miesiące
1952	od 1 stycznia do 31 marca	66 lat i 5 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	66 lat i 6 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	66 lat i 7 miesięcy
	od 1 października do 31 grudnia	66 lat i 8 miesięcy
1953	od 1 stycznia do 31 marca	66 lat i 9 miesięcy
	od 1 kwietnia do 30 czerwca	66 lat i 10 miesięcy
	od 1 lipca do 30 września	66 lat i 11 miesięcy
	po 30 września	67 lat

Ubezpieczonym, którzy nie osiągnęli ww. wieku emerytalnego przysługuje emerytura częściowa, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki, tj.: mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli wiek wynoszący co najmniej 62 lata dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn. Wysokość emerytury częściowej wynosi 50% kwoty emerytury ustalonej zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej i nie podlega ona podwyższeniu do kwoty najniższej emerytury.

Jak już informowaliśmy, zwiększy się również staż kobiet uprawniający do podwyższenia emerytury do kwoty najniższej z 20 lat (do 31 grudnia 2013 r.) - docelowo do 25 lat (od 1 stycznia 2022 r.). Co istotne do tego stażu będzie uwzględniało się cały okres kontynuowania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a nie jak obecnie nie więcej niż tylko 10 lat.

Wspomnijmy, że nowela ustawy umożliwi też osobom, które osiągną wiek emerytalny w 2014 r., ustalenie jej wysokości w sposób mieszany, tj. częściowo na "starych" zasadach (20% emerytury) i częściowo na nowych zasadach (80% emerytury). Obecnie prawo takie kończy się na osobach, które wiek emerytalny osiągną w 2013 r. Obliczenie emerytury w ww. sposób dotyczy osób ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r., z wyjątkiem ubezpieczonych, którzy pobrali wcześniejszą emeryturę, o ile nie były członkiem otwartego funduszu emerytalnego albo złożyły wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Ubezpieczeni będący pracownikami, urodzeni po 31 grudnia 1948 r., którzy w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej, tj. 1 stycznia 1999 r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz wymagany okres składkowy i nieskładkowy, nie będą musieli już rozwiązywać stosunku pracy aby ZUS ustalił im prawo do emerytury. Oczywiście ZUS po ustaleniu tego prawa zawiesi świadczenie w związku z kontynuowaniem zatrudnienia.

Emerytury mundurowe po zmianach

Od 1 stycznia 2013 r. zmienią się przepisy dotyczące przechodzenia na emeryturę żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych.

Ustawą z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 664) dokonano zmian m.in.:

w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych... (Dz. U. z 2004 r. nr 8, poz. 66 z późn. zm.),
w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy... (Dz. U. z 2004 r. nr 8, poz. 67 z późn. zm.).

W ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. wprowadzono w dziale II po rozdziale 1 nowe rozdziały 1a i 1b. I tak żołnierzowi powołanemu do zawodowej służby wojskowej po raz pierwszy po 31 grudnia 2012 r. będzie przysługiwała emerytura, jeżeli w dniu zwolnienia z tej służby będzie posiadał ukończone 55 lat życia i co najmniej 25 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim (obecnie bez względu na wiek po 15 latach służby). Żołnierz, który w dniu zwolnienia z zawodowej służby wojskowej osiągnie staż służby 25 lat, ale nie osiągnie wieku 55 lat życia, nabędzie prawo do emerytury w dniu osiągnięcia tego wieku, w przypadku gdy zwolnienie ze służby nastąpi w ściśle określonych sytuacjach wymienionych w ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 r. nr 90, poz. 593 z późn. zm.).

Tak samo emerytura przysługuje na nowych zasadach funkcjonariuszom przyjętym po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2012 r. do służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej lub w Służbie Więziennej.

Ważne: Żołnierze zawodowi, a także funkcjonariusze, którzy zostali powołani do służby po raz pierwszy przed 1 stycznia 2013 r., będą mogli dokonać wyboru ustalenia emerytury na "starych" lub "nowych" zasadach. W tym celu będą zobowiązani do złożenia odpowiedniego oświadczenia do organu rentowego, nie później niż w dniu złożenia wniosku o ustalenie prawa do emerytury.