Grupowe ubezpieczenie na życie a odprawa pośmiertna dla członków rodziny zmarłego pracownika

Czy małżonek pracownika nabywa prawo do odprawy pośmiertnej w przypadku, gdy pracodawca zgłosił pracownika do grupowego ubezpieczenia i partycypował w jego kosztach?

Przepis art. 93 § 1 K.p. przyznaje członkom rodziny zmarłego pracownika prawo do odprawy pośmiertnej w przypadku, gdy zgon nastąpił w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby po jego rozwiązaniu.

Ważne: Pracodawca może zwolnić się z obowiązku wypłaty odprawy pod warunkiem, że ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest równe lub wyższe od należnej rodzinie pracownika odprawy.

Wątpliwość dotyczy w tym przypadku rozumienia sformułowania "ubezpieczył", gdyż Kodeks pracy nie zawiera definicji legalnej tego pojęcia. W potocznym rozumieniu przez słowo "ubezpieczyć" należy rozumieć nie tylko załatwienie formalności związanych z zawarciem umowy ubezpieczenia na życie, lecz również pokrycie związanych z tym kosztów. Takie rozumienie omawianego sformułowania potwierdza również prof. W. Muszalski, uznając, że nie ma obowiązku wypłaty odprawy pośmiertnej pracodawca, który na własny koszt ubezpieczył w zakładzie ubezpieczeń osobowych pracownika na życie, a kwota odszkodowania nie jest niższa od należnej odprawy (por. Kodeks pracy, Komentarz pod redakcją prof. W. Muszalskiego, wydanie 8, Warszawa 2011 r., s. 319). Z tego względu w przypadku, gdy pracodawca jedynie partycypuje w kosztach ubezpieczenia pracownika, nie ma podstaw dla zwolnienia go z obowiązku wypłaty członkom rodziny zmarłego pracownika odprawy pośmiertnej.

Przykład

Od 1 kwietnia 2011 r. pracownicy zakładu przystąpili do grupowego ubezpieczenia. Kwota składki wynosi 53,10 zł miesięcznie. Pracownicy mają co miesiąc potrącane z wynagrodzenia 40 zł, natomiast kwotę 13,10 zł finansuje z własnych środków pracodawca. W warunkach ubezpieczenia określono, iż z tytułu śmierci ubezpieczonego wypłacana jest kwota 20.000 zł.

W razie śmierci pracownika, rodzinie należy wypłacić odprawę pośmiertną, zgodnie z art. 93 § 1 K.p., gdyż pracodawca nie ubezpieczył pracownika na życie w rozumieniu art. 93 § 7 K.p.

Fakt, iż doprowadził do objęcia pracowników ubezpieczeniem grupowym oraz partycypował w kosztach ubezpieczenia pokrywając 24,67% miesięcznej składki, nie może być traktowany jako równoznaczny z ubezpieczeniem pracownika. Każdy z pracowników pokrywał bowiem ponad 3/4 opłat związanych z przystąpieniem do grupowego ubezpieczenia na życie. Na ocenę obowiązków pracodawcy nie ma również wpływu fakt, iż kwota odprawy pośmiertnej byłaby znacznie niższa od odszkodowania uzyskanego z instytucji ubezpieczeniowej. Jest to bowiem brane pod uwagę wyłącznie w przypadku, gdy można uznać, że pracodawca ubezpieczył pracownika na własny koszt. O ubezpieczeniu pracowników na życie można bowiem mówić jedynie w przypadku, gdy składka takiego ubezpieczenia jest w całości finansowana ze środków pracodawcy.