Opieka pracownika nad chorym dzieckiem, w tym w czasie choroby niepracującej matki

1) Czy pracownik-ojciec 3-miesięcznego dziecka może otrzymać zasiłek opiekuńczy, jeśli sprawuje opiekę w czasie choroby tego dziecka? Nadmieniamy, że matka dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim.

Tak. Co do zasady, zgodnie z art. 34 ustawy zasiłkowej, zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, gdy poza pracownikiem ubiegającym się o jego wypłatę są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym mogący zapewnić opiekę dziecku. Za domownika, w rozumieniu przepisów ustawy zasiłkowej, nie uważa się m.in. osoby całkowicie niezdolnej do pracy lub chorej.

Sprawowanie osobistej opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat uprawnia rodziców do zasiłku opiekuńczego, nawet gdy w gospodarstwie domowym pozostają inni członkowie rodziny mogący zapewnić tę opiekę. Matkę dziecka korzystającą z urlopu macierzyńskiego także należałoby traktować jako domownika mogącego zapewnić opiekę choremu dziecku. Ponieważ jednak powołanego wyżej przepisu nie stosuje się w razie sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat, pracownikowi przysługuje zasiłek opiekuńczy, pomimo iż matka mogłaby tę opiekę zapewnić.

Pracownik ma możliwość ubiegania się o wypłatę zasiłku opiekuńczego również nad zdrowym dzieckiem, gdy stale opiekująca się nim matka nie może sprawować tej opieki z powodu swojej choroby (lub pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne). Wówczas jednak powinien udokumentować okres niemożności zapewnienia opieki dziecku przez matkę, przedkładając pracodawcy, oprócz oświadczenia Z-15A, również zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku zawierające:

imię i nazwisko żony (matki dziecka) stale opiekującej się dzieckiem,
okres i przyczynę konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem przez ojca,
imię i nazwisko dziecka, nad którym ma być sprawowana opieka oraz
pieczątkę i podpis wystawiającego zaświadczenie.

2) Pracownik przedłożył zwolnienie lekarskie z tytułu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem w wieku 5 lat. Oświadczył jednocześnie, że jego żona jest osobą niepracującą, ale nie może sprawować opieki nad dzieckiem z uwagi na własną chorobę. Czy takie oświadczenie wystarczy do wypłaty zasiłku opiekuńczego?

Tak. Zasiłek opiekuńczy wypłaca się m.in. z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 14 lat (art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej), o ile poza pracownikiem wnioskującym o jego wypłatę nie ma innych domowników mogących zapewnić opiekę dziecku.

Jak już wyjaśniliśmy w odpowiedzi na poprzednie pytanie, za członka rodziny mogącego zapewnić opiekę nie uważa się osoby chorej. Na tę okoliczność wystarczy przedłożenie oświadczenia.

Zwolnienia lekarskie z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem podlegają również kontroli prawidłowości ich wykorzystywania. W przypadku osób pobierających zasiłek opiekuńczy sprawdza się, czy poza ubezpieczonym nie ma innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę.