Praca zmianowa a prawo do zasiłku opiekuńczego

Pracownica przedłożyła zwolnienie lekarskie wystawione na okres 9 dni, potwierdzające konieczność sprawowania opieki nad chorym 10-letnim dzieckiem. Jej mąż pracuje w systemie pracy zmianowej, przy czym we wskazanym okresie każdego dnia w innych godzinach. Czy wystarczy, jeśli ubezpieczona we wniosku o zasiłek opiekuńczy zaznaczy, że nie ma innego domownika mogącego zapewnić opiekę dziecku?

NIE. Ubezpieczony, zwolniony od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat, może ubiegać się o przyznanie prawa do zasiłku opiekuńczego. Świadczenie to może być mu przyznane, o ile:

on sam, albo inny członek jego rodziny, nie wykorzystał jeszcze w danym roku kalendarzowym limitu tego świadczenia, wynoszącego 60 dni oraz
we wnioskowanym okresie poza ubezpieczonym nie ma innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę dziecku (warunek ten nie musi być spełniony jedynie w przypadku, gdy chore dziecko nie ukończyło jeszcze dwóch lat).

Kwestie te reguluje art. 32, 33 i 34 ustawy zasiłkowej.

Zdarza się, że - tak jak w przypadku opisanym w pytaniu - rodzice chorego dziecka pracują na różnych zmianach. Jeśli we wskazanym przez lekarza okresie wymaganej opieki trafi się dzień, w którym ze względu na układ godzin pracy rodzice mogą się wymieniać w opiece nad dzieckiem, bez konieczności zwalniania się z pracy, zasiłek opiekuńczy za ten dzień nie przysługuje.

Świadczenie powinno jednak być przyznane, gdyby okazało się, że dziecko musiałoby pozostać bez opieki choćby przez chwilę:

w wyniku częściowego pokrywania się godzin pracy albo
wskutek dojazdu lub dojścia do pracy i z pracy.

Takiego wyjaśnienia udzielił ZUS w swoim komentarzu do ustawy zasiłkowej, dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl.

Okoliczności uzasadniające przyznanie zasiłku opiekuńczego ustalane są w oparciu o posiadane przez płatnika składek informacje dotyczące samego ubezpieczonego (np. w kwestii wykorzystanego już w danym roku kalendarzowym zasiłku opiekuńczego oraz harmonogramu czasu pracy) i przedłożonego przez niego (wraz z zaświadczeniem lekarskim ZUS ZLA) wniosku o świadczenie. Przy czym wniosek może być sporządzony na opracowanym przez ZUS formularzu ZUS Z-15.

Druk ZUS Z-15 dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Zasiłki i świadczenia.

Wniosek o zasiłek opiekuńczy powinien zawierać dane określone w załączniku nr 6 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz. U. z 2015 r. poz. 2205 ze zm.), a więc m.in. czy matka/ojciec dziecka pracuje, ze wskazaniem, czy wykonuje pracę w systemie pracy zmianowej oraz w jakich godzinach. Jeśli podanie harmonogramu czasu pracy współmałżonka wymaga więcej miejsca, można go sporządzić na osobnej kartce, stanowiącej wówczas załącznik do druku ZUS Z-15.