Wysokość zasiłku macierzyńskiego przyznanego przed porodem

Pracownica w ciąży nie korzysta ze zwolnień lekarskich, jednak na miesiąc przed przewidywanym terminem porodu chce pójść na urlop macierzyński. Będzie również wnioskowała o cały urlop rodzicielski. Czy w tym przypadku należny jej zasiłek macierzyński może być wypłacany w wysokości 80% podstawy jego wymiaru?

TAK, o ile pracownica w odpowiednim terminie wystąpi ze stosownym wnioskiem.

Z założenia miesięczny zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości:

100% podstawy wymiaru zasiłku za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego oraz odpowiednio m.in. 6 lub - w przypadku urodzenia przy jednym porodzie więcej niż jednego dziecka - 8 tygodni urlopu rodzicielskiego, a następnie
60% podstawy wymiaru zasiłku - za pozostały okres urlopu rodzicielskiego.

Stanowi o tym art. 31 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 645), zwanej ustawą zasiłkową, która jednocześnie przewiduje pewne odstępstwo od tej reguły.

Jeżeli pracownica złoży pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, w trybie określonym w art. 179¹ Kodeksu pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.), tj. w terminie nie później niż 21 dni po porodzie, wówczas, za sprawą art. 31 ust. 3 pkt 1 ustawy zasiłkowej, zasiłek macierzyński jest jej należny w wysokości 80% podstawy jego wymiaru za cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego.

Co istotne, pracownica jeszcze przed porodem, ubiegając się o urlop macierzyński przed przewidywaną datą porodu (patrz ramka), może od razu wystąpić z wnioskiem o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Dochowując terminu "nie później niż 21 dni po porodzie" zagwarantuje wówczas sobie wypłatę zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80% podstawy jego wymiaru.

Jeśli jednak pracownica rozpocznie korzystanie z zasiłku macierzyńskiego przed porodem bez wniosku o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze, świadczenie to za okres urlopu macierzyńskiego będzie jej przysługiwało w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. Przy czym, zgodnie z wyjaśnieniami ZUS, zawartymi w komentarzu do ustawy zasiłkowej, dostępnym na stronie www.zus.pl, po złożeniu przez nią w późniejszym czasie, ale przed upływem 21 dni po porodzie, wniosku o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze, nabędzie prawo do 80% zasiłku. Konieczne będzie wtedy dokonanie rozliczenia różnicy między wypłaconym zasiłkiem w wysokości 100% a należnym w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku (nadpłaconą kwotę potrąca się przy wypłacie zasiłku za kolejny okres).

Urlop/zasiłek macierzyński przed porodem

Przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego. Jeśli skorzysta z takiej możliwości, po porodzie przysługuje jej urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem, aż do wyczerpania pełnego wymiaru tego urlopu.