Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 8 (482) z dnia 10.04.2019

Egzekucja należności niealimentacyjnych w przypadku podwyższenia zasiłku macierzyńskiego

Pracownica jest zatrudniona na 1/2 etatu za wynagrodzeniem w wysokości 1.200 zł. Do 22 marca br. pobierała zasiłek chorobowy, a od następnego dnia wypłacamy jej zasiłek macierzyński w wysokości 80% podstawy wymiaru. W tym samym miesiącu otrzymaliśmy zajęcie komornicze niealimentacyjne na kwotę 3.000 zł. Jak należało ustalić kwotę podwyższenia zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego oraz dokonać potrącenia z przysługujących pracownicy zasiłków?

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej, prawo do zasiłku macierzyńskiego ma ubezpieczona, która urodziła dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego. Przysługuje on przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres m.in. urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Wysokość zasiłku wynosi:

• 100% podstawy wymiaru za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 6 tygodni, w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (8 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie) oraz 60% podstawy wymiaru za okres urlopu rodzicielskiego przypadającego począwszy od 7. (9.) tygodnia tego urlopu,
   
• 80% podstawy wymiaru za cały okres urlopów związanych z rodzicielstwem, jeśli wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze zostanie złożony w ciągu 21 dni od porodu.

Jeśli miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego, tj. 1.000 zł (art. 31 ust. 3a ustawy zasiłkowej). Podwyższenie to jest proporcjonalne do okresu, za który zasiłek jest wypłacany.

Na temat podwyższenia zasiłku macierzyńskiego pisaliśmy w UiPP nr 7/2019, str. 62-63.

Jak wyjaśnił ZUS w pkt. 205 komentarza do ustawy zasiłkowej, przy ustalaniu miesięcznej kwoty zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, na podstawie której ustalana jest kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, nie uwzględnia się potrąceń dokonywanych z zasiłku macierzyńskiego przed pomniejszeniem o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, tzw. kwoty "brutto", m.in. potrąceń nienależnie pobranych świadczeń lub świadczeń z tytułu pozostawania bez pracy, wypłaconych za okres, za który przyznano zasiłek macierzyński. Przy czym zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od zasiłku macierzyńskiego w celu obliczenia kwoty "netto" tego zasiłku, na podstawie której zostanie wyliczona kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, należy obliczyć przed pomniejszeniem kwoty zasiłku macierzyńskiego "brutto" o kwotę potrąceń "brutto".

Ponadto przy jej ustalaniu nie uwzględnia się również kwot egzekwowanych z zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (kwoty "netto") na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych albo należności innych niż alimentacyjne.

Pracownica urodziła dziecko 23 marca 2019 r. i do 9 sierpnia 2019 r. przebywa na urlopie macierzyńskim, bezpośrednio po którym do 20 marca 2020 r. wykorzysta urlop rodzicielski.

Za cały okres urlopów związanych z rodzicielstwem przysługuje jej zasiłek macierzyński w wysokości 80% podstawy wymiaru, która wynosi 1.035,48 zł, a stawka dzienna zasiłku 27,61 zł (1.035,48 zł x 80% : 30). Pracownica złożyła pracodawcy PIT-2.

Ponieważ miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego, po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, pracownicy przysługuje podwyższenie zasiłku.

W marcu br. kwota podwyższenia wyniosła 72,91 zł, zgodnie z wyliczeniem:

• kwota świadczenia rodzicielskiego za 9 dni: 1.000 zł : 31 dni = 32,26 zł; 32,26 zł x 9 dni = 290,34 zł, po zaokrągleniu 290,40 zł,
   
• zasiłek macierzyński za 9 dni: 27,61 zł x 9 dni = 248,49 zł,
   
• kwota zmniejszająca podatek ustalona proporcjonalnie do zasiłku macierzyńskiego: (46,33 zł : 31 dni) x 9 dni = 13,45 zł,
   
• zaliczka na podatek dochodowy, po zaokrągleniu: 248 zł x 18% - 13,45 zł = 31 zł,
   
• zasiłek macierzyński "netto": 248,49 zł - 31 zł = 217,49 zł,
   
• kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego: 290,40 zł - 217,49 zł = 72,91 zł.

W miesiącu tym pracownica oprócz zasiłku macierzyńskiego (wraz z podwyższeniem) otrzymała także zasiłek chorobowy za 22 dni w wysokości 759,44 zł (1.035,48 zł x 100% : 30 = 34,52 zł; 34,52 zł x 22 dni = 759,44 zł).

Z przysługującego pracownicy zasiłku chorobowego i macierzyńskiego, po odliczeniu zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, potrąca się należności wymienione w art. 139 ust. 1 ustawy emerytalnej, czyli m.in. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, do wysokości 25% kwoty zasiłku. Maksymalną wysokość potrącenia ustala się od kwoty zasiłku przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy.

Kwoty wolne od potrąceń ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych podajemy w serwisie www.wskazniki.gofin.pl.

Należy przy tym pamiętać o zastosowaniu kwoty wolnej od potrąceń. Stanowi ją nieobjęta egzekucją część zasiłku, która powinna pozostać do wyłącznej dyspozycji pracownika. Od 1 marca 2019 r. przy potrącaniu należności innych niż świadczenia alimentacyjne wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi kwota wolna wynosi 848,60 zł. W razie gdy zasiłek chorobowy (lub inny zasiłek z ubezpieczeń społecznych) wypłacany jest tylko za część miesiąca, to kwota wolna od potrąceń podlega proporcjonalnemu obniżeniu, tj. podzieleniu przez 30 i pomnożeniu przez liczbę dni, za które świadczenie to jest wypłacane.

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu. Od marca br. wynagrodzenie pracownicy zostało zajęte na mocy tytułu wykonawczego na pokrycie należności niealimentacyjnych na kwotę 3.000 zł.

Pracodawca, ustalając w marcu br. kwotę potrącenia, dokonał następujących obliczeń:

Ze względu na ograniczenia dotyczące potrąceń pracodawca z przysługującego pracownicy zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego dokonał potrącenia w kwocie 97,24 zł. Do wypłaty pozostała kwota wolna od potrąceń i egzekucji wynosząca 848,60 zł.