A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 12 (695) z dnia 20.04.2010

Zasiłki macierzyńskie i w wysokości zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia nie podlegają ograniczeniu

1) Pracownica od kilku tygodni przebywa na zwolnieniu lekarskim oznaczonym kodem "B". Na koniec miesiąca zostanie rozwiązana z nią umowa o pracę z powodu likwidacji pracodawcy. Pracownica otrzymuje wysokie wynagrodzenie. Czy w okresie ciąży ZUS również ogranicza wysokość zasiłku chorobowego za okres po ustaniu zatrudnienia?

Tak, wysokość zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego zawsze zostaje ograniczona do 100% przeciętnego wynagrodzenia - także w sytuacji, gdy niezdolność do pracy przypada na okres ciąży. O konieczności ograniczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego stanowi przepis art. 46 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 z późn. zm.), dalej ustawy zasiłkowej. Zgodnie z tym przepisem, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego począwszy od pierwszego dnia po rozwiązaniu umowy o pracę nie może być wyższa niż kwota wynosząca 100% przeciętnego wynagrodzenia. Kwotę ograniczającą podstawę wymiaru ustala się miesięcznie, poczynając od 3 miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych. Powołany przepis ma zastosowanie także do świadczenia rehabilitacyjnego (art. 47 ustawy zasiłkowej).

W związku z powyższym, w okresie od 1 marca do 31 maja 2010 r. podstawa wymiaru zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia nie może przekroczyć 3.243,60 zł, tj. 100% przeciętnego wynagrodzenia za IV kwartał 2009 r. Kwoty przeciętnego wynagrodzenia, do której ogranicza się podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, nie pomniejsza się o kwotę odpowiadającą 13,71%.

Przykład 1

Z pracownicą rozwiązano umowę o pracę z dniem 30 kwietnia 2010 r. z powodu likwidacji pracodawcy. Pracownica ta od 16 lutego br. przebywa na zwolnieniu lekarskim oznaczonym kodem literowym "B". W okresie zatrudnienia podstawa wymiaru zasiłku chorobowego, ustalonego z wynagrodzenia za miesiące od lutego 2009 r. do stycznia 2010 r., wynosiła 4.745,95 zł (kwota pomniejszona o składki na ubezpieczenia społeczne). Za jeden dzień choroby pracownica otrzymywała zasiłek w wysokości 158,20 zł, tj. 4.745,95 zł x 100% : 30.

Począwszy od 1 maja 2010 r., zasiłek chorobowy wypłaci ZUS z podstawy wymiaru wynoszącej 3.243,60 zł. Za każdy dzień choroby byłej pracownicy przysługuje zasiłek w kwocie 108,12 zł, tj. 3.243,60 zł x 100% : 30.

Od dnia porodu była pracownica nabędzie prawo do zasiłku macierzyńskiego. Okres wypłaty tego zasiłku odpowiadać będzie części urlopu macierzyńskiego przypadającej po porodzie, tj. 18 tygodni w razie urodzenia jednego dziecka (20 tygodni skrócone o 2 tygodnie zgodnie z art. 180 § 3 K.p.). Po wyczerpaniu tego okresu była pracownica będzie mogła pobierać zasiłek macierzyński jeszcze przez okres 2 tygodni, tj. odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego wypłacanego za okres po ustaniu zatrudnienia nie zostanie ograniczona. Wynika to z art. 47 ustawy zasiłkowej, w myśl którego przepis art. 46 tej ustawy nie ma zastosowania do zasiłku macierzyńskiego.

Przykład 2

Osoba, o której mowa w pierwszym przykładzie, w dniu 27 maja 2010 r. urodzi dziecko. Jako podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego ZUS przyjmie kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego jej za okres 12 miesięcy poprzedzających powstanie niezdolności do pracy, tj. 4.745,95 zł (tę samą kwotę, która stanowiła podstawę wymiaru świadczeń chorobowych w czasie zatrudnienia). Stawka dzienna zasiłku macierzyńskiego wyniesie 158,20 zł.

2) Czy w takim przypadku zamiast zasiłku chorobowego była pracownica może otrzymywać zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego?

Tak, jeżeli złoży w ZUS wniosek o wypłatę tego zasiłku.

Pracownica, z którą rozwiązano umowę o pracę w okresie ciąży z powodu likwidacji pracodawcy, nie musi być niezdolna do pracy z powodu choroby i dostarczać zwolnień lekarskich na okres pomiędzy rozwiązaniem umowy a dniem porodu. Osoba ta może - od dnia następnego po rozwiązaniu umowy do dnia porodu - ubiegać się w ZUS o wypłatę zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Prawo do wypłaty tego zasiłku określa przepis art. 30 ustawy zasiłkowej. Zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego przysługuje byłej pracownicy, która została zwolniona z pracy w okresie ciąży z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy i której nie zapewniono innego zatrudnienia. Przyznanie i wypłata tego zasiłku następuje na podstawie:

zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego stan ciąży w okresie zatrudnienia, określającego jednocześnie przewidywaną datę porodu,
świadectwa pracy (lub innego dokumentu) potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
zaświadczenia powiatowego urzędu pracy o braku propozycji innego zatrudnienia,
zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia wystawionego przez byłego pracodawcę na druku ZUS Z-3.

Zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego jest wypłacany do dnia porodu. Po urodzeniu dziecka należy dostarczyć do ZUS odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, który będzie podstawą do wypłaty zasiłku macierzyńskiego.

Podstawa wymiaru zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego nie ulega ograniczeniu do 100% przeciętnego wynagrodzenia. Ograniczeniu takiemu podlega tylko podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego przysługujących za okres po ustaniu zatrudnienia.