Podwyższenie pracownikowi zasiłku macierzyńskiego wypłacanego przez ZUS

Pracownik, zatrudniony na pół etatu, wystąpił z wnioskiem o udzielenie urlopu rodzicielskiego w wymiarze 26 tygodni. Z zaświadczenia wystawionego przez pracodawcę jego małżonki wynika, że otrzymała ona zasiłek macierzyński za okres 26 tygodni w wysokości 100% podstawy jego wymiaru. Pracownikowi przysługuje zatem 60-procentowe świadczenie i w efekcie jego wysokość miesięcznie nie przekroczy 1.000 zł. Czy w tej sytuacji przysługuje mu podwyższenie zasiłku i kto powinien je wypłacić, jeżeli płatnikiem zasiłku macierzyńskiego jest ZUS?

Faktycznie, jeżeli zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres:

urlopu macierzyńskiego oraz
urlopu rodzicielskiego za okres do 6 tygodni,

wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku, za pozostały okres urlopu rodzicielskiego jest on należny w wysokości 60% podstawy jego wymiaru. To, że z prawa do tego świadczenia korzystała najpierw matka, a później ojciec dziecka nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia.

Tak wynika z art. 31 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową, która jednocześnie gwarantuje wypłatę podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, gdy okaże się on zbyt niski.

Kalkulator urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.

W przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego określonego w ustawie o świadczeniach rodzinnych, która wynosi 1.000 zł miesięcznie, za sprawą art. 31 ust. 3a ustawy zasiłkowej kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na pdof podwyższa się do tej właśnie wysokości.

Jeśli zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca, podwyższenie, o którym mowa wyżej, ustala się proporcjonalnie do okresu, za który jest on wypłacany.

Podwyższenia zasiłku macierzyńskiego z założenia dokonuje płatnik tego świadczenia, tj. odpowiednio płatnik składek uprawniony do wypłaty zasiłków swoim ubezpieczonym lub ZUS. Pewne odstępstwo od tej reguły przewidziano w przypadku, gdy ubezpieczony jest uprawniony do zasiłku macierzyńskiego z więcej niż jednego tytułu (patrz ramka). Kwestię tę reguluje art. 62 ust. 4-6 ustawy zasiłkowej.

Skoro płatnikiem zasiłku macierzyńskiego dla pracownika, o którym mowa w pytaniu, jest ZUS, to właśnie ten organ ustali prawo do podwyższenia tego zasiłku do wysokości świadczenia rodzicielskiego oraz dokona jego ewentualnej wypłaty. Stanie się tak, nawet jeśli przykładowo pracownik jest zatrudniony jeszcze w innym zakładzie pracy i z tego tytułu zasiłek macierzyński wypłaca mu pracodawca.

Aby ZUS mógł dokonać wypłaty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego do wysokości świadczenia rodzicielskiego, należy dostarczyć do tego organu dokumenty, o których mowa w § 21 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz. U. z 2017 r. poz. 87). Chodzi tu odpowiednio o:

oświadczenie ubezpieczonego, w którym wskazuje czy zasiłek macierzyński przysługuje mu z więcej niż jednego tytułu oraz potwierdza, że podwyższenie zasiłku macierzyńskiego nie jest pobierane z innego tytułu,
zaświadczenia pozostałych płatników zasiłku za miesiąc, w którym przysługuje podwyższenie zasiłku do kwoty świadczenia rodzicielskiego, zawierające informacje o okresie przysługującego zasiłku oraz o miesięcznej kwocie zasiłku po pomniejszeniu o zaliczkę na pdof.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego należnego ubezpieczonemu z kilku tytułów

Jeżeli ubezpieczony jest uprawniony do zasiłku macierzyńskiego z więcej niż jednego tytułu, stosowne podwyższenie tego świadczenia przysługuje mu wyłącznie wówczas, gdy łączna kwota wypłacanych zasiłków macierzyńskich jest niższa niż wysokość świadczenia rodzicielskiego. Dlatego też jest on zobowiązany do poinformowania każdego płatnika zasiłku o prawie do zasiłku macierzyńskiego z innych tytułów oraz jego wysokości.

Stosownej wypłaty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego dokonuje wówczas odpowiednio:

•	wskazany przez ubezpieczonego płatnik zasiłku - jeśli płatnikami zasiłku są płatnicy składek lub
•	ZUS - gdy choćby jednym z tych płatników jest ZUS.