Opłacanie przez przedsiębiorcę składek ZUS na preferencyjnych warunkach

Przedsiębiorca złożył wniosek o wpis do CEIDG, w którym jako datę rozpoczęcia działalności podał 3 marca br. Z tym też dniem zgłosił się do ubezpieczeń w ZUS. Działalności tej jednak nie podjął, bowiem nie otrzymał licencji. W konsekwencji dokonał jej likwidacji i wyrejestrowania z ubezpieczeń z datą zgłoszenia. Ponownie zarejestrował działalność w organie ewidencyjnym oraz zgłosił się do ubezpieczeń w ZUS od 7 kwietnia br. Czy z tej działalności może opłacać składki na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych warunkach?

Czytelnik z tytułu podjętej od 7 kwietnia br. działalności gospodarczej ma prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych warunkach.

Osoby, które rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności, mogą opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 18a ust. 1 ustawy o sus).

Z preferencyjnych zasad opłacania składek nie mogą korzystać osoby, które:

prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia tej działalności w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej (art. 18a ust. 2 ustawy o sus).

Jednym z warunków uniemożliwiających przedsiębiorcy opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne od niższej podstawy jest prowadzenie pozarolniczej działalności w okresie 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej. W przypadku Czytelnika uprawnienie do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych warunkach z tytułu rozpoczętej od 7 kwietnia br. działalności gospodarczej wynika z faktu, że wcześniejsze zgłoszenie działalności w organie ewidencyjnym nie wiązało się z faktycznym jej wykonywaniem.

Przez podjęcie działalności należy rozumieć faktyczne rozpoczęcie jej wykonywania, które może, ale nie musi zbiegać się z datą wskazaną we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 13 września 2012 r. (sygn. akt III AUa 332/12) stwierdził, że: "Istnienie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie przesądza o faktycznym prowadzeniu tej działalności. Zarówno wpis, jak i jego wykreślenie nie mają znaczenia dla prawnego bytu przedsiębiorcy, gdyż jego istnienie zależy od prowadzenia działalności gospodarczej". Także z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 2008 r. (sygn. akt II UK 94/08) wynika, iż: "Obowiązkowi ubezpieczeń społecznych podlega osoba faktycznie prowadząca działalność gospodarczą (a więc wykonująca tę działalność), a nie osoba jedynie figurująca w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie uzyskanego wpisu, która tej działalności nie prowadzi (nie wykonuje).".

ZUS w interpretacji indywidualnej z dnia 25 marca 2014 r., znak: DI/100000/451/1732/2013, dotyczącej ustalenia prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia wyjaśnił, że: "(...) w myśl przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, podjęcie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną może nastąpić już w dniu złożenia przez nią wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, jednakże samo posiadanie wpisu do CEIDG nie przesądza o tym, że dana osoba prowadziła działalność gospodarczą, bowiem podjęcie działalności gospodarczej następuje w momencie dokonania pierwszej czynności w obrocie gospodarczym, która jest bezpośrednio i wprost związana z przedmiotem działalności gospodarczej, który dany przedsiębiorca chce wykonywać. (...)".

W związku z przedstawionymi regulacjami działalność gospodarczą rozpoczętą przez Czytelnika w kwietniu br. należy uznać za pierwszą, a tym samym ma on prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od niższej podstawy wymiaru. Uprawnienie to będzie Czytelnikowi przysługiwało do 30 kwietnia 2016 r. Przypominamy, że przy ustalaniu okresu opłacania składek na preferencyjnych warunkach bierze się pod uwagę pełne miesiące kalendarzowe.

Przykład

Od 7 kwietnia 2014 r. osoba rozpoczęła po raz pierwszy prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie wpisu do ewidencji. Z działalności podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. W ramach tej działalności nie wykonuje takich samych czynności jak na podstawie umowy o pracę na rzecz byłego pracodawcy, u którego była zatrudniona przed podjęciem działalności. A zatem w okresie od 7 kwietnia 2014 r. do 30 kwietnia 2016 r. jest uprawniona do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia.

Za kwiecień 2014 r. osoba prowadząca działalność opłaci za siebie składki na ubezpieczenia społeczne ustalone od podstawy: 504 zł : 30 dni x 24 dni = 403,20 zł oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne ustaloną od podstawy: 3.004,48 zł.

Nie opłaca za siebie składki na Fundusz Pracy (ponieważ nie ma innych tytułów do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i rentowych).