Składki ZUS za pracownicę powracającą do pracy po urlopie wychowawczym

1) Pracownica do 18 września br. przebywała na urlopie wychowawczym, a następnie do końca miesiąca na urlopie wypoczynkowym. Wypłat wynagrodzeń za dany miesiąc dokonujemy 10. dnia następnego miesiąca, a tym samym wynagrodzenie urlopowe pracownica otrzymała w październiku br. Jak należało rozliczyć za nią składki ZUS za wrzesień br.? Nadmieniamy, że z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym podlegała ona wszystkim ubezpieczeniom.

Pracownica z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Pracodawca zgłosił ją więc do ww. ubezpieczeń poprzez wykazanie w raporcie ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 X X i obliczonymi składkami na przedmiotowe ubezpieczenia. We wrześniu br. pracownica z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym podlegała ubezpieczeniom tylko przez część miesiąca. A zatem za ten miesiąc składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe należało ustalić od podstawy wymiaru składek proporcjonalnie zmniejszonej na zasadach określonych w art. 18 ust. 9 ustawy o sus. Nie uległa natomiast zmniejszeniu podstawa wymiaru składki zdrowotnej. Jak bowiem stanowi art. 79 ust. 2 ustawy zdrowotnej składka ta jest miesięczna i niepodzielna.

Przypominamy, że dla osoby przebywającej na urlopie wychowawczym podstawę wymiaru:

składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy, z tym że podstawa ta nie może być niższa i nie może być wyższa od kwot granicznych (o czym pisaliśmy w UiPP nr 17/2013, str. 14-15),
składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi kwota specjalnego zasiłku opiekuńczego.

Okres przebywania na urlopie wychowawczym wykazuje się w raporcie ZUS RSA z pracowniczym kodem tytułu ubezpieczenia (01 10 X X) oraz z kodem świadczenia/przerwy 121 (lub 122).

Od 19 września 2013 r. pracownica podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu stosunku pracy. W związku z tym, że we wrześniu br., z uwagi na termin wypłat wynagrodzeń, z tytułu umowy o pracę nie uzyskała żadnego przychodu podlegającego oskładkowaniu, należało wykazać ją w raporcie ZUS RCA sporządzonym za ten miesiąc z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 X X, z zerowymi podstawami wymiaru składek oraz z zerowymi składkami.

Przykład

Przyjmujemy założenia z pytania i dodatkowo, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym stanowiła kwota 1.900 zł. Zatem w dokumentach rozliczeniowych sporządzonych za wrzesień 2013 r. należało pracownicę wykazać:

w jednym bloku raportu ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 0 0, podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości 1.140 zł, tj. 1.900 zł : 30 dni x 18 dni, składkami na przedmiotowe ubezpieczenia, podstawą wymiaru składki zdrowotnej w wysokości 520 zł i składką zdrowotną,
w kolejnym bloku raportu ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 0 0, z zerowymi podstawami wymiaru składek i z zerowymi składkami,
w jednym bloku raportu ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 0 0, kodem świadczenia/przerwy 121, okresem od 01.09.2013 do 18.09.2013, liczbą dni 18.

2) Od kiedy pracodawca będzie zwolniony z opłacania za pracownicę, o której mowa w pytaniu 1, składek na Fundusz Pracy i FGŚP? Nadmieniamy, że pracownica do połowy sierpnia 2012 r. przebywała na urlopie macierzyńskim, bezpośrednio po którym przeszła na urlop wychowawczy.

Pracodawca jest zwolniony z opłacania za pracownicę składek na Fundusz Pracy i FGŚP w okresie od 1 października 2013 r. do 30 września 2016 r.

Pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne nie opłacają składek na Fundusz Pracy za zatrudnionych pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego. Tak stanowi art. 104a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia… (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.). Analogiczne zwolnienie pracodawców z opłacania składek na FGŚP określa przepis art. 9a ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. nr 158, poz. 1121 z późn. zm.).

Ważne: W razie powrotu pracownika z urlopu wychowawczego udzielonego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, 36-miesięczny okres zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP liczy się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił powrót z urlopu wychowawczego.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu pracownica bezpośrednio po urlopie macierzyńskim (podstawowym i dodatkowym) korzystała z urlopu wychowawczego, który zakończył się 18 września 2013 r. Od 19 września 2013 r. wróciła do pracy (faktycznie przebywającej jeszcze do końca września na urlopie wypoczynkowym). Tym samym okres zwolnienia z opłacana składek na ww. Fundusze należy liczyć od 1 października br.