Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników oddelegowanych do pracy za granicą

Pracownicy oddelegowani do pracy w Niemczech nadal podlegają ubezpieczeniom w Polsce. Jaka jest najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tych osób w 2013 r.?

Najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, o których mowa w pytaniu, w 2013 r. wynosi 3.713 zł.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników także oddelegowanych do pracy za granicą, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. W podstawie tej nie uwzględnia się wynagrodzenia chorobowego, zasiłków oraz przychodów wymienionych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), dalej rozporządzeniu składkowym. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 16 ww. rozporządzenia, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie uwzględnia się części wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców (z wyłączeniem członków służby zagranicznej) w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Przy czym tak ustalony miesięczny przychód tych osób, stanowiący podstawę wymiaru składek, nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. W 2013 r. kwota tego wynagrodzenia wynosi 3.713 zł.

W przypadku gdy praca za granicą nie jest wykonywana przez cały miesiąc (np. z powodu jej rozpoczęcia lub zakończenia w trakcie miesiąca), najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu. Zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 18 ust. 9 ustawy o sus kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych danego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom.

Powyższe regulacje dotyczą pracowników skierowanych przez polskiego pracodawcę do wykonywania pracy za granicą w sytuacji, gdy pracownik nadal pozostaje w stosunku pracy z kierującym pracodawcą (umowa o pracę nie ulega rozwiązaniu ani zawieszeniu) oraz roszczenie o wynagrodzenie z tej umowy o pracę kierowane jest do polskiego pracodawcy. Bez znaczenia jest czy w umowie o pracę określone zostało wynagrodzenie w walucie polskiej, czy obcej. Jeżeli wynagrodzenie pracownika zostało określone w walucie obcej, to w celu ustalenia podstawy wymiaru składek należy je przeliczyć na złote w sposób przyjęty w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych (§ 4 rozporządzenia składkowego). Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy o pdof, przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

Pracownik zatrudniony za granicą uzyskał w styczniu 2013 r. wynagrodzenie w wysokości 2.000 euro. Nie przebywał na urlopie i nie chorował, a wykonywał pracę za granicą przez 31 dni. Dieta za dzień pobytu wynosi 42 euro. Wynagrodzenie po odjęciu równowartości diet i przeliczeniu na złote wyniosło 2.872,34 zł, zgodnie z wyliczeniem:

31 dni x 42 euro = 1.302 euro (tyle wynosi równowartość diet),

2.000 euro - 1.302 euro = 698 euro,

698 euro x 4,1151 zł (np. wg. kursu 1 euro = 4,1151 zł) = 2.872,34 zł.

Obliczona w ten sposób kwota jest niższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustalone na 2013 r. Zatem składki na ubezpieczenia społeczne należy ustalić od kwoty 3.713 zł.

Załóżmy, że wynagrodzenie pracownika za styczeń br. wyniosło 3.400 euro, po odliczeniu równowartości diet i przeliczeniu na złote wyniesie 8.633,48 zł (3.400 euro - 1.302 euro = 2.098 euro; 2.098 euro x 4,1151 zł = 8.633,48 zł. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi kwota 8.633,48 zł.

Do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Z tym że w tej podstawie uwzględnia się wynagrodzenie chorobowe, nie stosuje się rocznego ograniczenia oraz pomniejsza się ją o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez pracownika.