Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 2 (757) z dnia 10.01.2012

Co trzeba wiedzieć rozliczając składki ZUS
od 1 stycznia 2012 r.?

Przywykliśmy już do tego, że początek każdego roku niesie ze sobą zmiany w obowiązujących przepisach. Z początkiem roku 2012 nastąpiły one również w składkach ZUS.

Krótszy okres przedawnienia składek

Począwszy od 1 stycznia 2012 r. należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne (przed tym dniem ulegały one przedawnieniu po upływie 10 lat). Okres ten może ulec wydłużeniu w razie zawieszenia lub przerwania biegu przedawnienia.

Od tego też dnia skróceniu uległ również okres dochodzenia od ZUS składek, które płatnik niesłusznie opłacił. Obecnie ulegają one przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia otrzymania z ZUS zawiadomienia o kwocie nienależnie opłaconych składek (do 31 grudnia 2011 r. ulegały one przedawnieniu po upływie 10 lat). W razie braku takiego zawiadomienia brana jest pod uwagę data opłacenia składek przez płatnika.

Do przedawnienia należności z tytułu składek, którego bieg rozpoczął się przed 1 stycznia 2012 r., mają zastosowanie przepisy w nowym brzmieniu, przy czym bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od 1 stycznia 2012 r. Gdyby jednak przedawnienie rozpoczęte przed dniem 1 stycznia 2012 r. - zgodnie z poprzednio obowiązującymi przepisami - nastąpiłoby wcześniej, wówczas przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu (tj. 10-letniego okresu). Zasadę tę stosuje się odpowiednio do przedawnienia nienależnie opłaconych składek.

Przechowywanie kopii dokumentów rozliczeniowych

Od 1 stycznia 2012 r. kopie deklaracji rozliczeniowych oraz imiennych raportów miesięcznych płatnik składek ma obowiązek przechowywać przez okres 5 lat, licząc od dnia ich przekazania do ZUS. Również przez okres 5 lat płatnik ma przechowywać kopie dokumentów rozliczeniowych korygujących, licząc od dnia ich przekazania do ZUS. Powinien je przechowywać w formie dokumentu pisemnego lub elektronicznego.

Zniesienie comiesięcznego wydawania raportów ZUS RMUA

Począwszy od 1 stycznia 2012 r. płatnik nie ma już obowiązku comiesięcznego przekazywania ubezpieczonemu informacji o naliczonych składkach ubezpieczeniowych oraz wykazanych ewentualnych przerwach w opłacaniu tych składek (na formularzu ZUS RMUA lub w innej formie - np. odcinka z wypłaty). Obecnie powinien je wydawać:

• raz na rok, w terminie do 28 lutego następnego roku za rok poprzedni, lub

• nie częściej niż raz na miesiąc za miesiąc poprzedni - jeśli ubezpieczony wystąpi do płatnika z żądaniem wydania mu tej informacji we wcześniejszym terminie.

Pierwszą "roczną" informację o naliczonych składkach płatnik przekaże za 2012 r. - w terminie do 28 lutego 2013 r.

Zmiana rocznego limitu w składkach emerytalno-rentowych

W danym roku kalendarzowym roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach. Do czasu osiągnięcia rocznej kwoty granicznej płatnik ma obowiązek naliczać i opłacać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od pełnej podstawy wymiaru. Po jej osiągnięciu zaprzestaje dalszego ich opłacania - do końca danego roku kalendarzowego. Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 grudnia 2011 r. (Mon. Pol. nr 115, poz. 1160), w 2012 r. roczny limit podstawy wymiaru składek emerytalnych i rentowych wynosi 105.780 zł. Z kolei kwota przeciętnego wynagrodzenia przyjęta do ustalenia rocznego limitu wynosi 3.526 zł.

Składki ZUS przedsiębiorców

Od 1 stycznia 2012 r. zmieniła się wysokość najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność (oraz osób z nimi współpracujących), które opłacają je od kwoty odpowiadającej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych. Od tego dnia wynosi ona 2.115,60 zł (tj. 60% z kwoty 3.526 zł).

Z kolei dla osób prowadzących działalność gospodarczą, które opłacają składki na ubezpieczenia społeczne od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (tj. korzystających z ulgi dla "nowych" przedsiębiorców), najniższa podstawa wymiaru tych składek wynosi 450 zł (tj. 30% z kwoty 1.500 zł; tyle bowiem od 1 stycznia 2012 r. wynosi kwota minimalnego wynagrodzenia).

Składki za osoby na urlopie wychowawczym

Od 1 stycznia 2012 r. podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych dla pracowników przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Składka w nowej wysokości obowiązuje od trzeciego miesiąca następnego kwartału. Podstawa ta nie może jednak być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za styczeń i luty 2012 r. za osoby przebywające na urlopie wychowawczym należy ustalić w oparciu o przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2011 r. Wynagrodzenie to wyniosło 3.416 zł, zatem podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych za styczeń i luty 2012 r. dla tych osób stanowi kwota 2.049,60 zł (60% z kwoty 3.416 zł). Taką kwotę należy przyjąć do podstawy wymiaru, pod warunkiem, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy kalendarzowych wypłacone pracownikowi przed rozpoczęciem urlopu wychowawczego nie jest niższe niż ta kwota.

Stopy procentowe składek ubezpieczeniowych

Generalnie od 1 stycznia 2012 r. stopy procentowe składek na poszczególne ubezpieczenia społeczne oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne nie uległy zmianie. Jednak zmiana stopy procentowej jednej z nich czeka płatników od 1 lutego 2012 r. Od tego dnia składka na ubezpieczenia rentowe będzie wynosiła 8% podstawy wymiaru. Zmieni się jednak tylko składka finansowana przez płatnika. Po podwyżce ma się ona kształtować na poziomie 1,5% - po stronie ubezpieczonego oraz 6,5% po stronie płatnika składek.

Składki na FP, FGŚP i FEP

Nie zmieniła się również wysokość składek na Fundusz Pracy i FGŚP oraz składki na FEP. W dalszym ciągu wynoszą one odpowiednio: na FP - 2,45% podstawy wymiaru, na FGŚP - 0,10% podstawy wymiaru, na FEP - 1,50% podstawy wymiaru.