Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 4 (939) z dnia 1.02.2017

Składki ZUS osoby wykonującej dwie umowy zlecenia

Z tytułu umowy zlecenia zawartej ze zleceniobiorcą opłacam za niego wszystkie składki ubezpieczeniowe (w tym dobrowolną chorobową) do ZUS. Dodatkowo od 1 marca 2017 r. zamierzam zawrzeć z tą osobą kolejną umowę zlecenia. Czy z tytułu jej zawarcia będę miał obowiązek opłacać za nią składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe i obowiązkową składkę wypadkową?

Odpowiedź na zadane pytanie zależy od tego, czy z tytułu drugiej umowy zlecenia zleceniobiorca będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym, czy nie. Zasadą bowiem jest, że dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają (na swój wniosek) osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Z kolei ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi (obowiązkowo lub dobrowolnie). Wynika to z art. 11 ust. 2 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.), dalej: ustawy systemowej.

Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia podlegają z tego tytułu obligatoryjnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Taki też charakter ma dla nich ubezpieczenie wypadkowe. Tylko ubezpieczeniu chorobowemu zleceniobiorcy podlegają dobrowolnie, tj. na swój wniosek.

Jeżeli jedna osoba wykonuje jednocześnie dwie umowy zlecenia, to obecnie o charakterze ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z tytułu drugiej takiej umowy decyduje wysokość oskładkowanego przychodu uzyskanego przez nią w danym miesiącu z pierwszego zlecenia. Wynika to z art. 9 ust. 2c ustawy systemowej. Na podstawie tego przepisu, druga umowa zlecenia:

• stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego), jeżeli z pierwszej umowy zleceniobiorca uzyskuje oskładkowany przychód w wysokości niższej niż kwota minimalnego wynagrodzenia - do czasu, aż łączna podstawa wymiaru składek społecznych w danym miesiącu osiągnie poziom minimalnego wynagrodzenia,
   
• nie stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych, jeżeli z pierwszej umowy zlecenia zleceniobiorca uzyskuje miesięcznie oskładkowany przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia - w takim przypadku z drugiej umowy zlecenia ubezpieczenia emerytalno-rentowe są dla niego dobrowolne (gdy przystąpi do nich, obowiązkowe jest wtedy ubezpieczenie wypadkowe).

Powyższe nie dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. Ubezpieczeniu temu obowiązkowo podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które zostały wskazane w art. 66 ust. 1 ustawy zdrowotnej. Do grona takich osób zaliczają się m.in. wykonujący pracę na podstawie umowy zlecenia (art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e) tego aktu). Dodatkowo art. 82 ust. 2 ustawy zdrowotnej wyjaśnia, iż w przypadku, gdy w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego (m.in. z tytułu umowy zlecenia) ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie. Wobec tego, w omawianym przypadku, z każdej umowy zlecenia (niezależnie od wysokości oskładkowanego przychodu) obowiązkowa jest dla zleceniobiorcy składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Zatem w sytuacji, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe zleceniobiorcy, o którym mowa w pytaniu, z pierwszej umowy zlecenia w danym miesiącu osiągnie kwotę co najmniej równą minimalnej płacy, wtedy z drugiej takiej umowy zleceniobiorca podlegał będzie obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jeżeli z drugiej umowy zlecenia zleceniobiorca przystąpi do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, Czytelnik będzie wtedy opłacać za niego składkę na ubezpieczenie wypadkowe. W takim jednak przypadku z drugiej umowy zlecenia zleceniobiorca nie może zostać zgłoszony do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W efekcie zleceniodawca nie będzie miał podstaw do opłacania za niego składki na to ubezpieczenie z tego tytułu.