Ustalenie odsetek za zwłokę od zaległości składkowych przy zmianie stopy procentowej

Opłacając składki na ubezpieczenia społeczne za kwiecień 2011 r. zamierzamy uregulować drobne zaległości za luty i marzec br. W jaki sposób ustalić kwotę odsetek, jeśli w okresie zwłoki nastąpiła zmiana stopy procentowej?

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o sus, od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności składki do dnia (włącznie z tym dniem) zapłaty składek. W tym celu stosuje się następujący wzór:

Kz x L x O : 365 = On = Opz

gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczają odpowiednio:

kwotę zaległości (Kz),
liczbę dni zwłoki (L),
stawkę odsetek za zwłokę w stosunku rocznym (O),
liczbę dni w roku (365),
kwotę odsetek (On),
kwotę odsetek po zaokrągleniu (Opz).

Powyższe wynika z art. 53 § 4 Ordynacji podatkowej i § 2 ust. 1, § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz. U. nr 165, poz. 1373 z późn. zm.).

Ważne: W przypadku zaległości składkowych istniejących w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę od zaległości składkowych, odsetki nalicza się odrębnie za każdy z tych okresów. Zaokrągleniu podlega suma odsetek za poszczególne okresy.

Przypominamy, że odsetki za zwłokę zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych (art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej).

Załóżmy, że przedsiębiorca ma do opłacenia zaległe składki na ubezpieczenia społeczne za luty 2011 r. w wysokości 920 zł oraz za marzec 2011 r. w kwocie 1.000 zł i zamierza je uregulować w dniu 16 maja 2011 r. łącznie ze składkami należnymi za kwiecień br. Składki te powinny być opłacone odpowiednio 15 marca i 15 kwietnia br.

W wyżej wskazanym okresie odsetki za zwłokę wynoszą odpowiednio w okresie od 20 stycznia do 5 kwietnia 2011 r. - 12,5%, a od 6 kwietnia 2011 r. - 13%. Odsetki za zwłokę od nieopłaconych składek:

za luty wyniosą 20 zł, zgodnie z wyliczeniem:
- liczba dni zwłoki od 16 marca do 5 kwietnia 2011 r. - 21 dni,
- obowiązująca w tym okresie stopa procentowa odsetek za zwłokę - 12,5%,
  920 zł x 21 dni x 0,125 : 365 = 6,616,
- liczba dni zwłoki od 6 kwietnia do 16 maja 2011 r. - 41 dni,
- obowiązująca w tym okresie stopa procentowa odsetek za zwłokę - 13%,
  920 zł x 41 dni x 0,13 : 365 = 13,434,
  razem: 6,616 + 13,434 = 20,05, po zaokrągleniu 20 zł;
za marzec wyniosą 11 zł, zgodnie z wyliczeniem:
- liczba dni zwłoki od 16 kwietnia do 16 maja 2011 r. - 31 dni,
- obowiązująca w tym okresie stopa procentowa odsetek za zwłokę - 13%,
  1.000 zł x 31 dni x 0,13 : 365 = 11,041, po zaokrągleniu 11 zł.

Uwaga: W powyższym wyliczeniu przyjęliśmy, że do 16 maja 2011 r. stopa procentowa odsetek za zwłokę nie zmieni się i będzie nadal wynosiła 13%.

Odsetek za zwłokę od należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (także na Fundusz Pracy, FGŚP i FEP) nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekracza 6,60 zł (art. 23 ust. 1a i art. 32 ustawy o sus). Natomiast w przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne - jeżeli ich wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty dodatkowej pobieranej przez "Pocztę Polską Spółkę Akcyjną" za polecenie przesyłki listowej (art. 87 ust. 3 ustawy zdrowotnej w związku z art. 54 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej), czyli aktualnie jest to również kwota 6,60 zł (2,20 zł x 3).