Wynagrodzenie w przypadku łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą oraz wypoczynkiem

Czy w okresie urlopu rodzicielskiego łączonego z pracą na część etatu można pracownikowi udzielić urlopu wypoczynkowego? Jak obliczyć wynagrodzenie oraz ekwiwalent za urlop wypoczynkowy w tych okolicznościach?

Pracownikowi, który łączy urlop rodzicielski z pracą na część etatu można udzielić urlopu wypoczynkowego. Wynagrodzenie za ten urlop należy obliczyć na zasadach ogólnych - przy składnikach zmiennych przyjmując jako dzielnik do obliczenia stawki godzinowej liczbę godzin faktycznie przepracowanych. Podstawa ekwiwalentowa może natomiast wymagać tzw. dopełnienia.

Stosownie do art. 154² § 1 K.p. urlopu wypoczynkowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Z kolei, jak stanowi art. 165 i 166 K.p., w przypadku korzystania z urlopu macierzyńskiego oraz pozostałych urlopów związanych z rodzicielstwem, urlop wypoczynkowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu. Jednakże w rozpatrywanym przypadku urlop rodzicielski jest udzielany na część wymiaru i tylko tej części przepisy te dotyczą. Na pozostałą - na którą zaplanowano pracę - można udzielić urlopu wypoczynkowego. Warto dodać, że wykonywanie pracy w niepełnym wymiarze podczas urlopu rodzicielskiego nie skutkuje zmniejszeniem wymiaru etatu, określonego w umowie o pracę. Pełnoetatowy pracownik przebywający na urlopie rodzicielskim, łączący urlop z pracą na część etatu u pracodawcy, który tego urlopu udzielił, nadal jest pracownikiem zatrudnionym na pełen etat. W konsekwencji wymiar urlopu nie podlega obniżeniu. Jak wyjaśniło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej na stronie internetowej www.rodzicielski.gov.pl: "(…) Okres korzystania z urlopu związanego z narodzinami dziecka jest traktowany jako czas zatrudnienia, a co za tym idzie jest również wliczany do całości okresu zatrudnienia i przysługuje za niego urlop wypoczynkowy na normalnych zasadach. (…)". Opinię tę potwierdziło w kolejnym stanowisku. Zdaniem Departamentu łączenie korzystania z urlopu rodzicielskiego z pracą nie powoduje zmiany wymiaru etatu wynikającego z umowy o pracę. Zatem okres urlopu rodzicielskiego nie ma wpływu na prawo i wymiar, przysługującego pracownikowi na ogólnych zasadach, urlopu wypoczynkowego.

Także w przypadku łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą, wymiar przysługującego urlopu wypoczynkowego będzie pomniejszany o liczbę godzin, jaką pracownik miał zaplanowaną do przepracowania w dniu, w którym korzysta z tego urlopu.

Pracownica zatrudniona w pełnym wymiarze w systemie podstawowym od poniedziałku do piątku w okresie od 5 do 23 maja 2014 r. oraz od 9 do 27 czerwca 2014 r. łączyła wykorzystywanie urlopu rodzicielskiego z pracą na 1/2 etatu i wykonywała pracę po 4 godziny dziennie. Pracownica ta w dniach 19 maja i 20 czerwca 2014 r. skorzystała z urlopu wypoczynkowego. Z jej puli urlopowej pracodawca odjął 8 godzin (1 pełny dzień) urlopu wypoczynkowego (2 dni robocze x 4 godz.).

Jeżeli chodzi o wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy wykorzystywany w okresie łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą, to nie istnieją regulacje szczególne w tym zakresie, co oznacza, że należy stosować przepisy art. 172 K.p. oraz rozporządzenia urlopowego. Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 (w przypadku znacznego wahania do 12) miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Na ich podstawie ustala się tzw. podstawę wymiaru, którą należy podzielić przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona.

Tak ustaloną stawkę godzinową należy pomnożyć przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym okresie nie korzystał z urlopu.

Pracownica, o której mowa w poprzednim przykładzie, jest wynagradzana stawką godzinową i zmienną premią regulaminową, a wynagrodzenie jest płatne w ostatnim roboczym dniu miesiąca. Pracownica od 5 maja 2014 r. przebywa na urlopie rodzicielskim. Wcześniej, od 17 września 2013 r., przebywała na zwolnieniu lekarskim, a następnie na urlopie macierzyńskim i dodatkowym urlopie macierzyńskim.

Do podstawy wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy wykorzystywany w maju 2014 r. pracodawca przyjął sumę wynagrodzenia wypłaconego w okresie od lipca do września 2013 r. (pracownica otrzymała: za lipiec - 2.378 zł, za sierpień - 2.788 zł oraz za wrzesień - 1.115 zł, czyli łącznie 6.281 zł) i podzielił je przez liczbę przepracowanych w tym okresie godzin (odpowiednio: 184 godz., 168 godz. i 88 godz., czyli łącznie 440 godz.). Pracownica otrzymała tytułem wynagrodzenia za urlop kwotę 57,12 zł (6.281 zł : 440 godz. = 14,28 zł; 14,28 zł x 4 godz. = 57,12 zł).

Do podstawy wynagrodzenia za urlop przypadający w czerwcu 2014 r. pracodawca przyjął sumę wynagrodzenia za sierpień i wrzesień 2013 r. oraz za maj 2014 r. (była to kwota 811 zł przy 56 godz. przepracowanych). Pracownica otrzymała tytułem wynagrodzenia za urlop kwotę 60,44 zł (2.788 zł + 1.115 zł + 811 zł = 4.714 zł; 168 godz. + 88 godz. + 56 godz. = 312 godz.; 4.714 zł : 312 godz. = 15,11 zł; 15,11 zł x 4 godz. = 60,44 zł).

Podobnie należy ustalać podstawę ekwiwalentową, przy czym, o ile do podstawy wchodzi miesiąc, w którym wystąpiły okresy nieprzepracowane, to przed przystąpieniem do ustalania stawki dziennej, a następnie godzinowej, podstawę należy dopełnić. Powyższe wynika z § 16 ust. 2 rozporządzenia urlopowego, w myśl którego jeżeli pracownik nie przepracował pełnego okresu, z którego przyjmowane jest wynagrodzenie, wynagrodzenie faktycznie wypłacone mu w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Umowa o pracę pracownicy, o której mowa w poprzednich przykładach, z dniem 31 lipca 2014 r., tj. z upływem czasu na jaki została zawarta, uległa rozwiązaniu. W tej sytuacji za każdą godzinę niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego pracodawca wypłacił jej 14,85 zł ekwiwalentu. Stawkę tę obliczył przyjmując do podstawy wynagrodzenie za okres od lipca do września 2013 r. po uprzednim dopełnieniu, tj. 6.281 zł : 55 dni x (23 dni + 21 dni + 21 dni) = 7.423 zł; 7.423 zł : 3 = 2.474,33 zł; 2.474,33 zł : 20,83 = 118,79 zł; 118,79 zł : 8 godz. = 14,85 zł.

Zwracamy uwagę! W zaprezentowanym przykładzie nie przyjęto do podstawy ekwiwalentowej wynagrodzenia wypłaconego w maju i czerwcu br., bowiem w miesiącach tych nie wypłacono wynagrodzenia za ani jeden pełny dzień pracy, które można by dopełnić. Uważamy, że wobec obowiązującej metody, dopełnienie wynagrodzenia w takich okolicznościach (gdy wymiar etatu i współczynnik pozostał bez zmian) w sposób nieuprawniony zaniża kwotę ekwiwalentu.