A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 26 (781) z dnia 10.09.2012

Ustalanie normalnego wynagrodzenia i dodatków za nadgodziny

Zatrudnieni w firmie pracownicy otrzymują wynagrodzenie godzinowe, stałą premię regulaminową, stałe miesięczne dodatki stażowe i funkcyjne. Świadczą oni czasami pracę w godzinach nadliczbowych. Jak przy takich składnikach wynagrodzenia obliczyć normalne wynagrodzenie i dodatki za pracę nadliczbową?

Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje także dodatek (art. 151¹ § 1 K.p.). Z regulacji kodeksowych nie wynika, co należy rozumieć przez pojęcie "normalne wynagrodzenie". W kwestii tej wypowiedział się Sąd Najwyższy, uznając w uzasadnieniu do uchwały 7 sędziów z dnia 30 grudnia 1986 r., sygn. akt III PZP 42/86, że obejmuje ono wszystkie składniki wynagrodzenia, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, bez względu na ich nazwę, jeżeli ma do nich prawo na podstawie regulacji zakładowych. Biorąc to stanowisko pod uwagę, do takich stałych i systematycznych składników wynagrodzenia należy zaliczyć wynagrodzenie zasadnicze, dodatek funkcyjny, dodatek stażowy w stałej miesięcznej wysokości oraz premię o charakterze regulaminowym. Wymienione składniki mają charakter roszczeniowy, co oznacza, że pracownik w razie ich niewypłacenia może dochodzić ich na drodze sądowej. Wszystkie wymienione w pytaniu składniki wynagrodzenia należy uwzględnić przy obliczaniu normalnego wynagrodzenia za nadgodziny.

Natomiast dodatek do wynagrodzenia za pracę nadliczbową przysługuje w wysokości:

1) 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy; w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy; w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy; za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku z tytułu przekroczeń dobowych,

2) 50% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określone w pkt 1.

W przypadku dodatku do wynagrodzenia za pracę nadliczbową przepisy Kodeksu pracy określają, w oparciu o jakie składniki wynagrodzenia należy go ustalić. Wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczania dodatku za nadgodziny obejmuje wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia.

Podstawę do obliczenia dodatku za nadgodziny w sytuacji przedstawionej w pytaniu stanowi wyłącznie wynagrodzenie godzinowe.

Przykład

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 16 złotych na godzinę. Ponadto przysługuje mu miesięczna premia regulaminowa w kwocie 250 zł, dodatek stażowy w kwocie 140 zł miesięcznie oraz dodatek funkcyjny w wysokości 350 zł miesięcznie. W sierpniu 2012 r. przepracował 12 nadgodzin, w tym 8 z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej, a 4 z przekroczeń dobowych w normalnych dniach w porze dziennej.

Ustalenie wynagrodzenia za godziny nadliczbowe w sierpniu 2012 r.:

1) normalne wynagrodzenie za 12 nadgodzin:

250 zł (premia regulaminowa) + 140 zł (dodatek stażowy) + 350 zł (dodatek funkcyjny) = 740 zł,

740 zł : 176 godz. (wymiar czasu pracy w sierpniu 2012 r.) = 4,20 zł,

(16 zł + 4,20 zł) x 12 godz. (liczba nadgodzin) = 242,40 zł,

2) dodatki za pracę nadliczbową:

16 zł x 100% x 8 nadgodzin średniotygodniowych = 128 zł,

16 zł x 50% x 4 nadgodziny dobowe = 32 zł.

Łącznie za pracę w nadgodzinach pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie w kwocie 402,40 zł (242,40 zł + 128 zł + 32 zł).