Wynagrodzenie urlopowe dla wypoczywającego pracownika

Prawo do urlopu gwarantują każdemu pracownikowi regulacje Kodeksu pracy. Atrakcyjnym okresem sprzyjającym jego wykorzystaniu jest lato. Duża część pracowników planuje wówczas swój wypoczynek, a co za tym idzie - przerwę w świadczeniu pracy. Ustawodawca za taki okres niewykonywania pracy zapewnił jednak pracownikom prawo do wynagrodzenia.

Wysokość wynagrodzenia za urlop

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje takie wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Natomiast w przypadkach znacznego wahania, okres z którego przyjmowane są te składniki może być przedłużony do 12 miesięcy (art. 172 K.p.).

Co uwzględniamy w wynagrodzeniu urlopowym?

W wynagrodzeniu za czas urlopu uwzględnia się wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy. Powyższe wynika z rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego (…).

Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości przyjmuje się w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. Zalicza się do nich m.in. stałe miesięczne wynagrodzenie zasadnicze, dodatek stażowy, funkcyjny, stałą miesięczną premię regulaminową. Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc tzw. zmienne, uwzględnia się w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (lub z 12 w przypadkach znacznego wahania ich wysokości). Do tego rodzaju składników należy np. wynagrodzenie określone stawką godzinową, akordową lub w formie prowizji, wynagrodzenie za nadgodziny czy premia ustalana procentowo od wynagrodzenia.

Wynagrodzenie ustalone z 3 (lub z 12) miesięcy stanowi podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego. Jeżeli w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, zostały zmienione składniki wynagrodzenia lub zmieniono ich wysokość i wprowadzono je przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu jego wykorzystywania, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian.

W przypadku gdy przez cały okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, poprzedzający miesiąc wykorzystywania urlopu wypoczynkowego lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie zmienne miesięczne, przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się najbliższe miesiące, za które pracownikowi takie wynagrodzenie przysługiwało.

Jeżeli pracownik przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego otrzymał składniki zmienne za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, podstawę wymiaru stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany.

Składniki wynagrodzenia wypłacane za okresy dłuższe niż miesiąc wypłaca się w przyjętych terminach ich wypłaty, przy czym okres urlopu powinien być traktowany na równi z okresem wykonywania pracy (np. premia kwartalna).

Uwaga! Premia uznaniowa ma charakter fakultatywny. Jej przyznanie zależy od swobodnego uznania pracodawcy i pracownikowi nie przysługuje roszczenie o wypłatę tego rodzaju premii. Zatem nie jest ona uwzględniana w wynagrodzeniu urlopowym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 2000 r., sygn. akt I PKN 17/00).

Świadczenia podlegające wyłączeniu

Z wynagrodzenia urlopowego wyłączeniu podlegają:

jednorazowe lub nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania,
wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
nagrody jubileuszowe,
wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego i za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy,
dodatkowe wynagrodzenie radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby,
kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia,
nagrody z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne, należności przysługujące z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
odprawy emerytalne lub rentowe albo inne odprawy pieniężne,
wynagrodzenia i odszkodowania przysługujące w razie rozwiązania stosunku pracy,
należności przysługujące pracownikowi zgodnie z przepisami o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców - w okresie objęcia go przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy.

Obliczanie wynagrodzenia urlopowego

Wynagrodzenie za urlop oblicza się dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa. Następnie tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy należy pomnożyć przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.

Przykład

Pracownik zatrudniony na pełny etat, w czerwcu 2010 r. korzystał z 10 dni (80 godz.) urlopu. Otrzymuje on 25 zł na godzinę, premię uznaniową w zmiennej wysokości, dodatek stażowy w kwocie 420 zł oraz dodatek funkcyjny w wysokości 500 zł. Za marzec br. otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 4.600 zł, za kwiecień 4.350 zł (z dodatkami za pracę nadliczbową), a za maj 3.800 zł. W okresie tym pracownik przepracował 508 godzin. Ustalenia wynagrodzenia urlopowego należało dokonać z pominięciem premii uznaniowej, w następujący sposób:

podstawa wymiaru: 12.750 zł (4.600 zł + 4.350 zł + 3.800 zł),

stawka za 1 godzinę: 25,10 zł (12.750 zł : 508 godz.),

wynagrodzenie urlopowe: 2.008 zł (25,10 zł × 80 godz.).

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.).