Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 4 (262) z dnia 10.02.2010

Obliczanie wynagrodzenia za pracę w razie nieprzepracowania części miesiąca

1) Czy pracownikowi wynagradzanemu godzinowo należy odjąć za każdy dzień choroby 1/30 część wynagrodzenia za dany miesiąc?

Nie, taki sposób postępowania jak zaprezentowany w pytaniu należy przyjąć tylko w odniesieniu do wynagrodzenia określonego w stałej stawce miesięcznej.

W myśl § 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy... (Dz. U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.), dalej rozporządzenia o wynagrodzeniu, w celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik za pozostałą część tego miesiąca otrzymał wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek, miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez 30 i otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc. Przepis ten stosuje się także wówczas, gdy nieobecność pracownika w pracy jest spowodowana innymi przyczynami tzw. zasiłkowymi, takimi jak: urlop macierzyński, opieka nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny.  

Pracodawca wypłaci pracownikowi za luty 2010 r. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2.029,97 zł, według wyliczenia: 2.900 zł : 30 = 96,67 zł; 96,67 zł x 9 dni = 870,03 zł; 2.900 zł - 870,03 zł = 2.029,97 zł.

Ponadto pracownik otrzyma wynagrodzenie chorobowe za 9 dni.

Powyższe przeliczenia nie mają zastosowania w przypadku, gdy wynagrodzenie jest ustalone w stawce godzinowej. Specyfika tego wynagrodzenia polega na wynagradzaniu wyłącznie godzin efektywnie przepracowanych (stanowi iloczyn stawki i godzin pracy). Stąd też nie wystąpiła konieczność regulowania sposobu obliczania wynagrodzenia tego typu w razie chorobowej absencji w pracy w rozporządzeniu o wynagrodzeniu. Przypominamy przy tym, że sposób wynagradzania pracowników w danym zakładzie pozostawiono w gestii pracodawcy oraz jego partnerów społecznych w sferze stosunków pracy. Kodeks pracy określa jedynie, iż wynagrodzenie za pracę powinno być ustalone w taki sposób, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.  

2) Pracownik zatrudniony na część etatu, wynagradzany według stałej stawki miesięcznej, w styczniu br. chorował przez kilka dni. W jaki sposób należało obliczyć wynagrodzenie tego pracownika za wskazany miesiąc, jeśli świadczy pracę tylko w niektóre dni tygodnia?

Obowiązujące przepisy nie różnicują metodyki ustalania wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca od wymiaru etatu ani od rozkładu czasu pracy. Zasady obliczania wynagrodzenia w okolicznościach określonych w pytaniu wynikają z powołanego w odpowiedzi na pytanie pierwsze przepisu § 11 rozporządzenia o wynagrodzeniu.  

3) Pracownik niepełnoetatowy (1/2 etatu), którego płaca została określona w stałej miesięcznej wysokości, podjął pracę w połowie miesiąca kalendarzowego. Jest on zatrudniony w systemie podstawowym, pracuje po 4 godziny dziennie od poniedziałku do piątku. Jak ustalić wysokość jego wynagrodzenia za ten miesiąc?

Obliczając wynagrodzenie, ustalone w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, w sytuacji gdy okres pozostawania pracownika w stosunku pracy nie obejmuje pełnego miesiąca kalendarzowego należy:

• miesięczną stawkę wynagrodzenia podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu,

• otrzymaną kwotę pomnożyć przez liczbę godzin nieprzepracowanych w tym miesiącu w związku z podjęciem zatrudnienia w trakcie miesiąca,

• obliczoną kwotę odjąć od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

Tak wynika z przepisu § 12 rozporządzenia o wynagrodzeniu.  

Stawka godzinowa za styczeń br. wynosiła 38,75 zł (3.100 zł : 80 godz.).

Pracownik w okresie od 1 do 13 stycznia 2010 r. nie przepracował 32 godzin (8 dni x 4 godz.). Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca wyniosło 1.860 zł, zgodnie z wyliczeniem: 32 godz. x 38,75 zł = 1.240 zł; 3.100 zł - 1.240 zł = 1.860 zł.

4) Jak wyliczyć wynagrodzenie stałe miesięczne dla pracownika, który przepracował tylko część miesiąca z powodu podjęcia pracy w jego trakcie, jeżeli jest zatrudniony na część etatu i pracuje w systemie weekendowym?

Jak wspomniano w odpowiedzi na pytanie trzecie, metodyka ustalania wynagrodzenia wskazana w rozporządzeniu nie budzi wątpliwości i ma zastosowanie także do pracownika niepełnoetatowego, który świadczy pracę w niektóre tylko dni tygodnia.

Zatem w pierwszej kolejności należy ustalić stawkę godzinową takiego pracownika przez podzielenie miesięcznej stawki wynagrodzenia przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, przy czym liczba ta dla pracownika zatrudnionego na część etatu jest odpowiednio niższa niż dla pracownika pełnoetatowego. Następnie wyliczoną stawkę godzinową należy pomnożyć przez wynikającą z harmonogramu liczbę godzin nieprzepracowanych, a otrzymany iloczyn odjąć od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc. Podany sposób ustalania wynagrodzenia oparty na literalnym brzmieniu przepisu § 12 rozporządzenia o wynagradzaniu wskazuje, iż na wysokość wynagrodzenia pracownika może wpłynąć jego rozkład czasu pracy ustalony na dany miesiąc. Takie stanowisko prezentuje również Państwowa Inspekcja Pracy (PIP).  

Normatywny czas pracy w styczniu 2010 r. dla zatrudnianego na 3/4 etatu wynosił 120 godzin (160 godz. x 3/4), a stawka godzinowa 17,50 zł (2.100 zł : 120 godz.).

W styczniu 2010 r. przypadało 15 dni weekendowych, w których pracownik zatrudniony przez cały miesiąc świadczyłby pracę po 8 godzin. Podejmując zatrudnienie od 16 stycznia br. pracownik nie przepracował 56 godzin (7 dni weekendowych x 8 godz.). Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca wyniosło 1.120 zł, zgodnie z wyliczeniem: 56 godz. x 17,50 zł = 980 zł; 2.100 zł - 980 zł = 1.120 zł.

Odmienny pogląd wyraziło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, którego zdaniem rozkład czasu pracy pracownika nie ma w takim przypadku znaczenia. W tej sytuacji liczbę godzin nieprzepracowanych ustala się dzieląc liczbę godzin wymiaru czasu pracy przez liczbę dni pracy dla systemu podstawowego.