Kwota wolna od potrąceń dla pracownika w pierwszym roku pracy

Zatrudniliśmy w niepełnym wymiarze czasu pracy pracownika, dla którego jest to pierwsza praca zawodowa. Wynagrodzenie tej osoby zostało zajęte na poczet niespłaconej pożyczki studenckiej. Jaka kwota wolna obowiązuje w tym przypadku?

Kwotę wolną od potrąceń dla pracownika w pierwszym roku pracy ustala się przyjmując 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W przypadku potrącania sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne kwotą wolną od potrąceń jest kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniach składkowo-podatkowych. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, to kwota ta ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy (art. 87¹ § 1 pkt 1 i § 2 ustawy - Kodeks pracy).

Wysokość wynagrodzenia pracownika w pierwszym roku pracy zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa niż 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Tak wynika z art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. nr 200, poz. 1679 z późn. zm.). Do pierwszego roku zatrudnienia wlicza się wszystkie okresy, za które była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne, z wyłączeniem okresów zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego (art. 6 ust. 3 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).

W związku z powyższym, powstały wątpliwości: czy ustalając kwotę wolną od potrąceń dla pracowników w pierwszym roku pracy należy przyjąć kwotę minimalnego wynagrodzenia w wysokości 100%, czy 80% tego wynagrodzenia? W kwestii tej stanowisko zajęła Państwowa Inspekcja Pracy (znak pisma: GPP-416-4560-465/07/PE). Jak wyjaśniła kwotę wolną od potrąceń dla pracownika znajdującego się w okresie pierwszego roku pracy, oblicza się na podstawie minimalnego wynagrodzenia przysługującego takiemu pracownikowi.

Przykład

Pracodawca zatrudnił na 3/4 etatu osobę, dla której jest to pierwsza praca. Do wynagrodzenia tego pracownika skierowano zajęcie na poczet niespłaconej pożyczki bankowej. Pracownik ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów (111,25 zł) oraz złożył pracodawcy PIT-2 uprawniający pracodawcę do zmniejszania zaliczki o kwotę 46,33 zł.

Kwota potrącenia powinna wynieść 1/2 wynagrodzenia pracownika po odliczeniach składkowo-podatkowych. Jednakże nie może ona naruszyć kwoty wolnej od potrąceń, która w tym przypadku wynosi 647,85 zł, co wynika z następującego wyliczenia:

minimalne wynagrodzenie pełnoetatowego pracownika w I roku pracy: 1.386 zł x 80% = 1.108,80 zł,
minimalne wynagrodzenie pracownika zatrudnionego na 3/4 etatu w I roku pracy: 3/4 etatu x 1.108,80 zł = 831,60 zł,
minimalne wynagrodzenie po odliczeniach składkowo-podatkowych: 831,60 zł - (114 zł + 62,75 zł + 7 zł) = 647,85 zł.